
Της Μαρίνας Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής Αιματολογίας στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Υπεύθυνη Ειδικού Κέντρου Αιμορραγικών Διαθέσεων Παίδων και Εφήβων Ιπποκράτειο ΓΝΘ
Σε πολλούς ασθενείς με αιμορροφιλία εφαρμόζεται η χορήγηση τακτικής θεραπείας προφύλαξης, δηλαδή χορήγησης του ελλείποντος παράγοντα σε συγκεκριμένες ημέρες της εβδομάδας, με σκοπό την αποφυγή εμφάνισης αιμορραγικών επεισοδίων. Ανεξαρτήτως της εφαρμογής προφυλακτικής αγωγής σε έναν ασθενή με αιμορραγική διαταραχή, στην πρόληψη των αιμορραγιών μπορούν να συμβάλουν συγκεκριμένες πρακτικές – κάποιες από τις πρακτικές αυτές αφορούν σε όλες τις ηλικίες ενώ άλλες αφορούν σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.
Εφαρμογή γενικών προφυλακτικών μέτρων
Τακτική άσκηση: Η άσκηση ενδυναμώνει τους μυς και μπορεί να περιορίσει την εκδήλωση αιμορραγίας σε περίπτωση τραυματισμού. Η κολύμβηση αποτελεί μία εξαιρετική άσκηση, καθώς ενισχύει όλες τις μυϊκές ομάδες χωρίς να ασκεί βάρος στις αρθρώσεις.
Έλεγχος σωματικού βάρους: Το επιπλέον βάρος επιβαρύνει το φορτίο των αρθρώσεων και αυξάνει τον αιμορραγικό κίνδυνο. Η διατήρηση ικανοποιητικού σωματικού βάρους μέσω σωστής διατροφής και τακτικής άσκησης είναι πολύ σημαντική για τους ασθενείς με συγγενείς αιμορραγικές διαταραχές
Στοματική υγιεινή: Η καλή στοματική υγεία περιορίζει τον κίνδυνο ουλορραγίας. Συστήνεται καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα, χρήση οδοντικού νήματος και κατανάλωση επαρκώς φθοριωμένου νερού. Επιπλέον, απαιτείται τακτική οδοντιατρική παρακολούθηση για την έγκαιρη αναγνώριση και σωστή αντιμετώπιση τυχόν οδοντικών ή περιοδοντικών βλαβών.
Εφαρμογή προφυλακτικών μέτρων ανάλογα με την ηλικία
Βρεφική και νηπιακή ηλικία: Απαιτείται αυστηρή εφαρμογή των κλασσικών προφυλακτικών μέτρων που αφορούν στις ηλικίες αυτές, όπως τοποθέτηση μπάντας στο βρεφικό κρεβατάκι για τις ώρες που το μωρό είναι ξύπνιο, τοποθέτηση προστατευτικών στις αιχμηρές γωνίες των επίπλων, τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων στις σκάλες, τοποθέτηση χαλιών στα σημεία του πατώματος που το μωρό παίζει κλπ.
Συστήνεται η χρήση πλαστικών και υφασμάτινων παιχνιδιών και η ταυτόχρονη αποφυγή ξύλινων ή μεταλλικών παιχνιδιών, τα οποία έχουν μεγαλύτερο βάρος και μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό.
Καθώς το μωρό ξεκινά να μπουσουλάει και, στη συνέχεια, να κάνει τα πρώτα του βήματα, απαιτείται η χρήση ειδικών προστατευτικών στις αρθρώσεις των γονάτων και των αγκώνων για την πρόληψη εμφάνισης τραυματικών αιμάρθρων. Επειδή στις ηλικίες αυτές το σωματικό βάρος και ύψος μεταβάλλεται γρήγορα, προκειμένου για τον περιορισμό του κόστους των ειδικών επιθεμάτων του εμπορίου, προτείνεται εναλλακτικά η δημιουργία μίας εσωτερικής τσέπης στα βρεφικά ρουχαλάκια στα σημεία που αντιστοιχούν στους αγκώνες και τα γόνατα, και τη τοποθέτηση μέσα σ’ αυτήν κομματιού βρεφικής πάνας.
Η χρήση κράνους σε παιδιά τα οποία είναι ιδιαίτερα κινητικά και τολμηρά προτείνεται για τον περιορισμό του κινδύνου κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης και εγκεφαλικής αιμορραγίας.
Σχολική και εφηβική ηλικία: Καθώς το παιδί με αιμορροφιλία μεγαλώνει, καλό είναι αρχίσει να συμμετέχει στη διαδικασία αντιμετώπισης του νοσήματός του. Έτσι, ανάλογα με την ηλικία του, μπορεί αρχικά να βοηθά και στη συνέχεια να πραγματοποιεί το ίδιο τη διαδικασία της έγχυσης του αντι-αιμορροφιλικού παράγοντα. Επιπλέον του ψυχολογικού πλεονεκτήματος της ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης του νεαρού πάσχοντα, η εφαρμογή της συγκεκριμένης πρακτικής έχει το τεράστιο πρακτικό πλεονέκτημα της δυνατότητας έγκαιρης χορήγησης του παράγοντα σε περίπτωση τραυματισμού, όπου κι αν βρίσκεται ο ασθενής – κοντά η μακριά από την οικογένειά του.